27 Αυγ Η σημασία του κράνους για τον αναβάτη ενός δίκυκλου
Είναι γεγονός ότι ο Κ.Ο.Κ. διεθνώς επισημαίνει την αναγκαιότητα της χρήσης κράνους για τους αναβάτες των δίκυκλων οχημάτων. Ωστόσο, προκαλεί ενδιαφέρον ότι, παρά την εξέλιξη της τεχνολογίας στον τομέα της οδικής ασφάλειας, οι ειδικοί του χώρου επιμένουν στην ύψιστη σημασία του συγκεκριμένου μέσου προστασίας έναντι άλλων, όπως το μπουφάν, τα γάντια, αλλά και τον ενσωματωμένο σε ένδυμα ή σε μηχανή αερόσακο, μία καινοτομία των τελευταίων ετών.
Γιατί άραγε; Ο λόγος είναι απλός.
Η έρευνα των τροχαίων ατυχημάτων σε δίκυκλα εφοδιασμένα με κινητήρα ξεκινά στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Ωστόσο, το ενδιαφέρον γίνεται εντονότερο προς τα τέλη της δεκαετίας του 1980 και ιδιαίτερα τη δεκαετία του 1990 με την έκδοση δύο μελετών στην Ευρώπη: α) η έρευνα COST327 (1995 – 1998) σε δείγμα 253 ατυχημάτων στη Φινλανδία, τη Γερμανία και την Αγγλία και β) η έρευνα ΜΑΙDS (1999) με στοιχεία από δείγμα 921 από σύνολο 2.000 ατυχημάτων στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ολλανδία, την Ισπανία και την Ιταλία. Στις Η.Π.Α. οι αντίστοιχες μελέτες ήταν: α) η έρευνα Hurt (1981) σε δείγμα 900 ατυχημάτων και β) η έρευνα FHWA (Federal Highway Administration).
Οι παραπάνω μελέτες κατέληξαν σε παρεμφερή συμπεράσματα:
- Σε κάθε ατύχημα με τραυματισμό, διαφορετικά μέρη του σώματος τραυματίζονται περισσότερο ή λιγότερο.
- Οι δείκτες σοβαρότητας τραυματισμού A.I.S. (Abbreviated Injury Scale) λειτουργούν αθροιστικά σε κάθε μέλος του σώματος.
- Οι πολλαπλοί τραυματισμοί σε διάφορα μέρη του σώματος αυξάνουν δραματικά την πιθανότητα θανάτου.
- Οι τραυματισμοί με κίνδυνο για τη ζωή του αναβάτη επικεντρώνονταν στην περιοχή του κεφαλιού και ήταν στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, μοιραίοι.
Από τα παραπάνω δεδομένα, γίνεται αντιληπτό ότι το ζητούμενο των μέτρων ασφαλείας είναι η αποτροπή ενός τραυματισμού με βλάβη στο κεφάλι.
Με τη συλλογιστική αυτή, σχεδιάστηκαν σε ένα κράνος τρία στρώματα προστασίας:
- το εξωτερικό κέλυφος, κατασκευασμένο από θερμοσκληρυνόμενα πολυμερή (fiberglass, carbon, kevlar) ή χυτευμένο θερμοπλαστικό,
- το εσωτερικό υλικό απόσβεσης της κρούσης, αποτελούμενο από διογκωμένη πολυστερίνη (EPS), το υλικό από το οποίο κατασκευάζονται τα λευκά ποτήρια για ζεστά ροφήματα αλλά όταν δέχεται πίεση με το νύχι ή τα δόντια καταστρέφεται, και τέλος
- την εσωτερική επένδυση, η οποία πρέπει να παρέχει σωστή εφαρμογή στο κεφάλι του αναβάτη.
Το κάθε στρώμα προστασίας έχει τη δική του σκοπιμότητα:
- Σκοπός του εξωτερικού κελύφους είναι η προστασία του εύθραυστου εσωτερικού υλικού αλλά και η διάχυση της σημειακής επαφής του σφαιρικού κράνους με το οδόστρωμα ή το αντικείμενο επαφής, σε μεγαλύτερη επιφάνεια του εσωτερικού υλικού απόσβεσης. Με άλλα λόγια, το κέλυφος εκτός από το να προστατεύει το μαλακό εσωτερικό, αυξάνει την επιφάνεια του υλικού απόσβεσης, το οποίο δέχεται την παραλαβή του φορτίου της κρούσης,
- Σκοπός του εσωτερικού υλικού απόσβεσης (EPS) είναι η απορρόφηση της ενέργειας της κρούσης, δηλαδή η συμπίεση ή η κατάρρευση υπό πίεση. Όσο διαρκεί αυτή η συμπίεση, αυξάνεται η χρονική διάρκεια κατά την οποία επιβραδύνει το κεφάλι του αναβάτη. Με άλλα λόγια, το κεφάλι επιβραδύνει πιο αργά, δηλαδή με μικρότερη τιμή επιβράδυνσης.
- Σκοπός της εσωτερικής επένδυσης είναι η σωστή εφαρμογή του κράνους στο κεφάλι, χωρίς την οποία τα παραπάνω στρώματα προστασίας δεν θα ήταν επαρκή. Η σωστή εκλογή μεγέθους κράνους εξασφαλίζει εκτός από την άνεση του αναβάτη και την ασφάλειά του, καθώς σε περίπτωση ατυχήματος προκύπτουν ισχυρές περιστροφικές τάσεις οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμό στην περιοχή του αυχένα.
Συμπερασματικά, τα παραπάνω στρώματα προστασίας λειτουργούν συμπληρωματικά επιτυγχάνοντας την επιβράδυνση του κεφαλιού και την προστασία του αυχένα κατά την πρόσκρουση στο έδαφος ή σε άλλο σταθερό σημείο.
Ο σχεδιασμός ενός κράνους αποτελεί μία ιδιαίτερα μελετημένη υπόθεση σε παγκόσμια εμβέλεια. Η χρήση του είναι ύψιστης σημασίας για τη ζωή ενός αναβάτη. Η παράληψη του, ανεξαρτήτως ακολουθήσασας διαδρομής, αποτελεί ένα ανώφελο, μεγεθυμένο ρίσκο.
Ας το σκεφτούμε αυτό, την επόμενη φορά που θα διστάσουμε να το φορέσουμε.